عراق یکی از همسایگان ایران است و به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شرکای اقتصادی ایران شناخته می‌شود. برای این که بتوانید بهترین به بهترین شکل ممکن امر واردات کالا از عراق را انجام دهید، باید با نکات و شرایط این کشور آشنایی داشته باشید. به همین دلیل، در این مطلب تلاش داریم تمامی اطلاعات مورد نیاز برای این امر و همچنین شرایط اقتصادی عراق را بررسی کنیم.
وضعیت اقتصادی عراق
اقتصاد عراق وابستگی بسیار شدیدی به نفت دارد و به عبارتی بر پایه نفت است. تقریبا 95 درصد از کل درآمدهای عراق از فروش نفت این کشور حاصل می‌شود. جنگ‌های متعدد داخلی و همچنین تحریم‌های بلند مدت، باعث شده تا اقتصاد عراق دچار مشکلات بسیار زیادی شود. در سال 2012 رشد اقتصادی عراق 8.4 درصد تعیین شده بود که پیش‌بینی شده بود در سال 2014 به 8.7 درصد برسد اما با وقوع جنگ‌های داخلی بسیار زیاد، این اتفاق رخ نداد.
این کشور از سالیان دور به عنوان یکی از اصلی‌ترین شرکای اقتصادی شناخته میشد و سالانه کالاهای بسیار زیادی از این کشور به ایران وارد می‌شود. کم بودن فاصله ایران و عراق، نزدیک بودن فرهنگ مردمان دو کشور و بسیاری موارد دیگر، باعث شده تا تجار بسیار زیادی در ایران، خواهان واردات کالا از این کشور شوند.
قوانین گمرکی عراق
آخرین قانون گمرک کشور عراق در سال 1984 تدوین شده است. در این قانون، نام اداره گمرک عراق، کمیسیون عمومی گمرک است. به استثنا مواد مخدر، مشروبات الکلی، مواد منفجر و اسلحه، معمولا صادرات و واردات سایر کالاهای مجاز است و از طریق گمرک‌های موجود در مرزهای این کشور ترخیص میشوند.
ارزیابی کالاهای صادره یا وارده به نحوی است که فاقد تشریفات خاص و یا بررسی‌های کارشناسی ویژه است و صرفا بر اساس گروه‌های کالایی ارزیابی و تعیین عوارض میشوند. نکاتی که در زمینه گمرکات این کشور باید بدانید، به شرح زیر است.
- ورود کالاهای متعدد به عراق، اتکای دولت‌های محلی به درآمدهای گمرکی ( به عنوان منبع مهم داخلی در تامین مخارج دولتی ) سبب شده تا اماکن متعددی تحت عنوان گمرک در این کشور فعالیت کنند. در بین گمرک‌های موجود، گمرک زاخو و ابراهیم خلیل که در شمال منطقه کردستان و هم مرز با ترکیه و سوریه قرار دارد، از حجم فعالیت و امکانات بسیار بیشتری نسبت با سایر گمرکات برخوردار هستند
- تعداد پایانه‌های گمرکی در عراق بالا است به طوری که تنها در سطح استان سلیمانیه 19 مرکز گمرکی فعالیت می‌کنند. همچنین در سلیمانیه سه واحد، شهر باژیر شش واحد، شاره زور چهار واحد و پنجوین شش واحد گمرکی وجود دارد. در این شهر پنجوین دو واحد گمرکی مشابه بازارچه‌های مرزی استان کردستان ایران یعنی باشماق و سیران بند فعالیت دارند
- گمرکات موجود در استان سلیمانیه، به دلیل ابتدایی بودن امکانات بیشتر به ایستگاه‌هایی کنترل کالا شبیه هستند و با امکانات محدود به اخذ عوارض مبادرت می‌کنند
- واردات به عراق آزاد بوده و پیچیدگی‌های گمرکی چندانی ندارد. تعرفه وارداتی اقلام ضروری به عراق جهت وجود حجم بالای تقاضای برابر صفر درصد، ماشین آلات صنعتی و کالاهای واسطه‌ای یک درصد و سایر کالاها به طور معمول حداکثر تا 5 درصد می‌باشد.
لیست کالاهای وارداتی از عراق
نفت خام
مواد خام غیر نفتی
فرآورده ھای شیمیایی
مواد غذایی
حیوانات زنده
واردات کالا از عراق و روش‌های حمل و نقل کالا
یکی از مواردی که در زمینه واردات کالا از عراق اهمیت دارد، آشنایی با روش‌های حمل و نقل کالا از این کشور به ایران است. به طور کلی، عراق از نظر سیستم‌های حمل و نقل کالا، وضعیت نسبتا مناسبی دارد و می‌توان کالاهای انتخابی را با استفاده از روش‌های مختلف وارد کرد. به طور کلی روش‌های حمل و نقل کالا را می‌توان به 4 بخش مختلف تقسیم بندی کرد که در ادامه قصد داریم هر یک از آن‌ها را بررسی کنیم.
زمینی و جاده‌ای
یکی از روش‌ها برای واردات کالا از عراق زمینی و یا جاده‌ای است. این روش از گذشته بسیار محبوب بوده و بسیاری از تجار آن را بهترین روش می‌دانند. امروزه ماشین‌های سنگین مسئول انتقال کالاها در روش زمینی هستند و می‌توانند کالاهای شما را تا هرکجا که بخواهید حمل کنید.
البته توجه داشته باشید که با توجه به داشتن مرز مشترک ایران و عراق، این روش بسیار سریع است و هزینه‌های کمی نیز برای شما خواهد داشت. کشور عراق دارای 45550 کیلومتر جاده است که از این میزان، 38399 کیلومتر آن آسفالت و باقی خاکی و یا درجه دو می‌باشند.
حمل و نقل ریلی
عراق دارای شبکه خطوط ریلی به طول بیش از 2272 کیلومتر است. این شبکه در بردارنده خطوط ریلی استاندارد است. با توجه به وسعت متوسط عراق، سیستم راه آهن این کشور بیشتر مساحت آن را در برابر گرفته است و قطار از وسایل متداول حمل و نقل مسافر و بار به شمار می‌رود. دو خط آهن مهم این کشور از بغداد و موصل تا مرز سوریه ادامه دارند و به شبکه ریلی ترکیه متصل میشوند. یک خط داخلی نیز میان شهرهای بغداد و بصره وجود دارد. برای حمل و نقل کالاها، می‌توانید از روش‌های ترکیبی استفاده کنید تا بتوانید کالاهای خود را به سریع‌ترین شکل ممکن منتقل کنید.
حمل و نقل دریایی
ایران و عراق مرز مشترک دریایی نیز دارند و به همین دلیل، می‌توان کالاها را با استفاده از این روش نیز منتقل کرد. عراق دارای 5279 کیلومتر راه آبی است که بخش بزرگی از آن یعنی 1200 کیلومتر در فرات و 1418 کیلومتر نیز در دجله می‌باشد. البته دقت داشته باشید که به دلیل ناچیز بودن مرزهای آبی، حمل و نقل دریایی نسبت به ترانزیت زمینی، حجم زیادی ندارد. این نکته را باید در نظر داشته باشید که عراق در زمره کشورهای در حال پیشرفت در زمینه زیر ساخت‌های حمل و نقل دریایی به شمار می‌رود. مهم‌ترین بندر این کشور، بندر بصره است.
حمل و نقل هوایی
عراق دارای 110 فرودگاه است که فرودگاه‌های بغداد و بصره به عنوان مهم‌ترین آن‌ها شناخته میشوند. از این میان، 76 فرودگاه آسفالته و 34 فرودگاه نیز خاکی است. همچنین تعداد 17 فرودگاه بالگرد و 3 فرودگاه بین المللی در این کشور وجود دارد.
