آيين نامه اجرايي قانون امور گمركي

مصوب 6 اسفند ‌ماه 1391 شمسی
هيئت وزيران
 بخش سوم

بخش سوم ـ تشريفات قبل از اظهار

ماده 38 ـ مأمور گمرك موظف است بلافاصله پس از اجازه مأموران بهداشت (بر اساس مقررات مربوط)، داخل وسيله نقليه براي مقاصد تجاري موضوع ماده (95) قانون شده، ضمن بازرسي كالاي همراه، آذوقه، لوازم مصرفي، اسلحه و مهمات و قطعات يدكي موجود، اطلاعات مورد نياز گمرك در خصوص آنها و خدمه و مسافران را اخذ نمايد.

ماده 39 ـ در صورتي كه مأمور گمرك مقدار آذوقه موجود در كشتي، هواپيما يا قطار را بيشتر از ميزان نياز واقعي تشخيص دهد مي‌ تواند مخزن آذوقه را مهر و موم (پلمب) يا لاك و مهر كند، ولي بايد مقدار آذوقه ‌اي كه براي مصرف كاركنان و مسافران در مدت توقف در بندر يا فرودگاه يا ايستگاه راه ‌آهن لازم مي ‌داند، در اختيار آنان بگذارد و در صورت نياز به آذوقه مجدد، انبار تحت نظارت گمرك باز و بسته شود. گمرك بايد اسلحه، مواد منفجره و محترقه يا مخدر و يا ساير كالاهاي ممنوع‌ الورود شرعي و قانوني موجود در كشتي يا هواپيما يا قطار را با اطلاع فرمانده كشتي، هواپيما و يا رئيس قطار در محلي محفوظ در داخل اين وسايل نقليه قرار داده و براي تمام مدت توقف، آنها را مهر و موم (پلمب) و مراقبت نمايد و يا آنها را با تنظيم صورتمجلس در انبار تحت نظر گمرك حفظ و موقع حركت مسترد نمايد.

ماده 40 ـ در صورتي كه فهرست كل بار (مانيفست) و اظهارنامه اجمالي به جهات موجهي اصلاح شده باشد، در صورتي مورد قبول خواهد بود كه تسليم كننده هر يك از بخش‌ هاي اصلاح شده را با ذكر موارد اصلاح، امضا كرده باشد، در غيراين صورت اجازه تخليه محموله ‌ها داده نخواهد شد. در صورت نياز به ارايه بارنامه ‌ها به هنگام تسليم اظهارنامه اجمالي، نسخه تصديق شده بارنامه توسط شركت حمل و نقل قابل قبول است.

تبصره 1 ـ اصلاح فهرست كل بار (مانيفست) در ارتباط با نام گيرنده وقتي قابل قبول است كه حداكثر تا سه روز اداري پس از تخليه كالا به گمرك ارايه و مستند به دستور از مبدأ بوده و نسخه‌ هاي اصلي بارنامه در اختيار دستور دهنده باشد.

تبصره 2 ـ در صورتي كه فهرست كل بار (مانيفست) امضا شده (موضوع ماده (18) قانون) اطلاعات موضوع اظهارنامه اجمالي را داشته باشد، به جاي اظهارنامه اجمالي پذيرفته مي ‌شود، ولي براي كالاهاي خطرناك بايد اظهارنامه اجمالي جداگانه تسليم شود.

تبصره 3 ـ در مواردي كه كانتينر مشترك چند محموله‌ اي (LCL) باشد و از طرف نماينده شركت حمل و نقل به عنوان كانتينر يك محموله‌ اي (FCL) به نام يك فورواردر اظهارنامه اجمالي اظهار شده باشد در صورت درخواست و ارايه اسناد حاكي از مشترك بودن كانتينر توسط فورواردر مربوط، مشمول تبصره ماده (21) قانون مي‌ گردد.

تبصره 4 ـ در مواردي كه چند خط كشتيراني از فضاي يك كشتي هم زمان استفاده و بارنامه خود را صادر كرده ‌اند، تسليم اظهارنامه اجمالي توسط هر يك از نمايندگان خطوط ياد شده پذيرفته مي ‌شود.

ماده 41 ـ در موقع ورود كالا هر گاه محقق گردد كه به علل موجهي مؤسسه حمل و نقل اسناد لازم را همراه ندارد كه بتواند اظهارنامه اجمالي به نحو مذكور در ماده (18) قانون را تسليم كند، مؤسسه مذكور مي‌ تواند از رييس گمرك اجازه تخليه بار وسيله نقليه يا مقداري از آن را تحصيل نمايد و تحت نظارت نماينده گمرك با مسئوليت حامل، بسته‌ هاي خود را تخليه و رسيدگي نموده و تفصيل آن را به دست آورد. رييس گمرك محل موظف است ضمن پذيرش تقاضا، مهلتي را كه براي تسليم اظهارنامه اجمالي لازم تشخيص داده شود، در اجازه نامه معين نمايد و تا وقتي كه اظهارنامه اجمالي داده نشده است، حامل كالا بايد تمام تدابير احتياطي را رعايت نمايد. هر گاه در وسايل حمل هوايي و دريايي بسته ‌هايي باشد كه بايد به مقصد ديگري حمل شود، حمل آنها به آن مقصد به موجب يك نسخه از اوراق اظهارنامه اجمالي خواهد بود كه به امضاي رييس اولين گمرك ورودي رسيده باشد.

ماده 42 ـ ترتيب نظارت در فهرست برداري، مراقبت در جريان حمل كالا از نقطه تخليه تا انبارهاي مرجع تحويل گيرنده، وظايف بار شماران شركت حمل و نقل بين المللي و مرجع تحويل گيرنده، ترتيب ثبت اجناسي كه به انبارها و اماكن گمركي وارد يا از آن خارج مي‌ گردد، ترتيب صفافي و اصول شمارش و رسيدگي به كالاهاي موجود در انبارها، نمونه‌ ها و طرز نگهداري و نحوه ثبت دفاتر انبار، نمونه‌ ها و طرز نگهداري و نحوه ثبت دفاتر كل انبارها، طرز تحويل قطعي محموله ‌ها، فرم (برگه) دفاتر و صورتمجلس‌ هايي كه بايد در موارد معيني تنظيم گردد، تعداد نسخه ‌هاي آنها و تشريفات لازم ديگر مربوط به تخليه و تحويل طبق دستورالعمل ‌هايي خواهد بود كه توسط مرجع تحويل گيرنده كالا تهيه و پس از تاييد گمرك ايران اجرا مي ‌شود.

تبصره 1 ـ فهرست تحويل و تحول پس از امضاي طرفين كه بلافاصله بعد از اتمام تخليه خواهد بود، به منزله گواهي تخليه كالا تلقي و مسئوليت مرجع تحويل‌ گيرنده نسبت به مقدار تخليه شده به موجب فهرست از همين موقع شروع مي ‌شود و اين اوراق براي تسويه حساب فهرست كل بار (مانيفست) مأخذ و ملاك قرار خواهد گرفت.

تبصره 2 ـ در صورتي كه شركت حمل و نقل بين‌المللي به علل موجهي نتواند بخشي از كالا را به شرحي كه در فهرست كل بار (مانيفست) قيد شده است، با تفكيك علايم و مشخصات موضوع هر رديف به طور جداگانه تحويل بدهد، مي‌ تواند با موافقت گمرك و مرجع تحويل گيرنده، كالا را در دوبه (باركش آبي) يا در محلي كه گمرك و مرجع تحويل گيرنده براي اين منظور تعيين مي‌ نمايد، تخليه نموده و تحت نظارت خود بعداً تفكيك و تحويل انبار مرجع تحويل گيرنده بدهد. در اين قبيل موارد مؤسسه حمل و نقل مي‌ تواند براي نظارت و مراقبت كالا با هماهنگي مرجع تحويل گيرنده از طرف خود يك يا چند نفر نگهبان تا پايان عمل تفكيك و تحويل بگمارد و مسئوليت تحويل گيرنده فقط از تاريخي شروع مي ‌شود كه عمل تفكيك انجام يافته و كالا به شرح مذكور در اين ماده در مقابل رسيد به مرجع تحويل گيرنده تحويل شده باشد.

ماده 43 ـ هرگاه در جريان پياده كردن كالا از وسيله نقليه يك يا چند بسته آسيب ببيند، مأموران مرجع تحويل گيرنده و گمرك بايد به اتفاق نماينده مؤسسه حمل و نقل بلافاصله صورتمجلس وقوع امر را با درج مشخصات بسته ‌هايي (نگله ‌هايي) كه آسيب ‌ديده است در سه نسخه تنظيم نمايند كه يك نسخه به نماينده شركت حمل و نقل بين المللي تحويل و دو نسخه ديگر به اظهارنامه اجمالي و فهرست كل بار (مانيفست) ضميمه آن الصاق مي‌ گردد.

ماده 44 ـ هرگاه مأموران گمرك و مرجع تحويل گيرنده در حين علامت‌ گذاري تدريجي بارهايي كه از وسيله نقليه تخليه مي ‌شود، مشاهده نمايند كه بسته‌ هايي شكسته و آسيب‌ ديده يا دست خورده به نظر مي‌ رسد و يا اينكه علامت و شماره اصلي آنها خوانا و روشن نيست، بايد در محلي مناسب كه به تشخيص مرجع تحويل گيرنده و گمرك تعيين مي ‌شود، با مسئوليت شركت حمل و نقل بين‌ المللي نگهداري شود، تا پس از پايان يافتن عمليات تخليه بسته‌ هاي سالم، درباره آنها به نحو زير عمل شود:

الف ـ بسته‌ هايي كه داراي علامت و شماره خوانا نباشد، به دقت معاينه و در صورتي كه شركت حمل و نقل بين‌المللي بتواند شماره و علامت آن را تشخيص دهد، بايد آن را روي بسته با خط خوانا قيد كند و در صورتمجلس تصريح شود و اگر تشخيص داده نشد، ناخوانا بودن و يا بي‌ علامت و بي ‌شماره بودن آن با تعيين وزن، در صورتمجلس ذكر شود.

ب ـ بسته‌ هايي كه در بسته‌ بندي آنها شكستگي يا آثار دست‌ خوردگي ديده مي ‌شود، بايد يك به يك با كمال دقت توزين و در صورت اقتضاء به تجديد لفاف آنها و يا به باز كردن و صورت برداري از محتويات آنها اقدام و صورتمجلس‌ هاي لازم كه حاكي از نتيجه رسيدگي و توزين و صورت‌ برداري و تجديد لفاف و غيره باشد، تنظيم و به امضاي مأموران مربوط و شركت حمل و نقل بين‌المللي برسد. در اين مورد و به ويژه در مورد تجديد لفاف و صورت‌ برداري از محتويات بسته‌ ها، شركت حمل و نقل بين‌المللي در صورتي كه مايل باشد مي‌ تواند بسته‌ ها را مهر و موم (پلمب) نمايد و مراتب در صورتمجلس قيد گردد.

تبصره ـ تحويل بسته‌ هاي مشمول اين ماده به اماكن گمركي در صورتي قبول مي ‌شود كه بندهاي (الف) و (ب) كاملاً انجام شده باشد.

ماده 45 ـ مرجع تحويل گيرنده كالا موظف است صورت مجلس‌ ها و اسناد مربوط و حساب كالاي وارده با كشتي‌ ها را در هر سفر تا هفت روز و در مورد كشتي‌ هاي كانتينربر و ساير وسايل نقليه سه روز پس از پايان عمليات تخليه، تنظيم و تصفيه و رسيد قطعي كالا را به شركت حمل و نقل بين‌المللي تحويل نمايد.

ماده 46 ـ تشريفات موضوع اين بخش در مناطق آزاد تجاري ـ صنعتي و ويژه اقتصادي بر اساس مقررات مربوط توسط مديريت منطقه اجرا مي‌ گردد.

بخش چهارم ـ نگهداري كالا در اماكن گمركي

فصل اول ـ انبارهاي گمركي و مسئوليت نگهداري كالا

ماده 47 ـ مدت مجاز نگهداري كالاهايي كه داراي اختلاف گمركي مي باشد در انبارهاي گمركي از تاريخ ابلاغ نظر قطعي گمرك يا ابلاغ رأي قطعي مراجع رسيدگي به اختلافات گمركي سه ماه است.

ماده 48 ـ در صورتي كه امكانات لازم براي تحويل و نگهداري كالاهاي خطرناك يا كالاهايي كه مستلزم تأسيسات يا تجهيزات خاص باشد وجود نداشته باشد، مرجع تحويل ‌گيرنده پس از ارايه مستندات و دلايل مربوط و موافقت گمرك مي‌ تواند از تحويل گرفتن آنها خودداري نمايد، در اين صورت شركت حمل و نقل بين‌ المللي مربوط يا صاحب كالا موظف است كالا را با رعايت ساير مقررات اعاده يا با مسئوليت خود و تحت مراقبت گمرك به انبار مناسب انتقال دهد و يا صاحب كالا همزمان با ورود كالا اسناد و مدارك لازم را ارايه و با رعايت ساير مقررات نسبت به ترخيص كالا اقدام نمايد.

ماده 49 ـ تحويل كالا به انبارهاي گمركي وقتي قبول مي ‌شود كه براي آن اظهارنامه اجمالي، پروانه صادراتي، عبور (ترانزيت) خارجي، ورود موقت، كران ‌بري، مرجوعي، عبور (ترانزيت) داخلي، صورتمجلس كالاي از آب گرفته با احكام و موافقت كتبي گمرك تسليم شده باشد.

تبصره ـ كالايي كه به عنوان قاچاق ضبط يا توقيف مي ‌شود در صورتي در انبارهاي گمركي قبول مي ‌شود كه همراه صورتجلسه كشف، نامه گمرك مربوط كه حاكي از مشخصات كالا باشد، به اين انبارها تسليم شده باشد.

ماده 50 ـ هر كالايي كه به انبارهاي گمركي تحويل مي ‌شود، بايد بلافاصله در دفاتر مربوط انبار ثبت و براي هر رديف فهرست كل بار (مانيفست) و هر پروانه گمركي، صورتمجلس ضبط، احكام كتبي و بارنامه، قبض انبار جداگانه صادر و به تحويل دهنده كالا تسليم شود. مرجع تحويل گيرنده بايد مسئوليت خود را تا سقف متوسط ارزش كالاي موجود در اماكن گمركي كه هر سال توسط گمرك ايران اعلام مي ‌شود، بيمه نمايد.

تبصره 1 ـ مرجع تحويل گيرنده موظف است همزمان با تحويل گرفتن كالا، تمامي اطلاعات در خصوص كالاهاي تحويلي را به نوع، ميزان و وزن به نحوي كه گمرك تعيين مي ‌نمايد، به گمرك اعلام نمايد.

تبصره 2 ـ هرگاه در زمان توقف يا بارگيري كالا از انبار يا خروج از اماكن گمركي، كالا دچار آسيب ‌ديدگي و يا فساد يا كسري گردد، بايد بلافاصله مراتب توسط مرجع تحويل ‌گيرنده به گمرك اطلاع داده شود تا با حضور مأمور گمرك با قيد علت صورتمجلس مربوط تهيه تا ساير اقدامات قانوني انجام گيرد.

فصل دوم ـ انبارهاي اختصاصي، انبارها و سردخانه ‌هاي عمومي رسمي و گمرك ‌هاي اختصاصي

ماده 51 ـ گمرك ايران مي‌ تواند با درخواست صاحبان كالا مبني بر تأسيس انبار اختصاصي موافقت نمايد، به شرط آن كه داراي شرايط به شرح ذيل باشد. انبارهاي اختصاصي تحت نظارت نزديكترين گمرك خواهند بود و گمرك ياد شده ضمن نگهداري حساب كالاي موجود در آن مسئول حسن اجراي مقررات گمركي مربوط خواهد بود. در صورتي كه در انبار اختصاصي كالاي ساخت خارج ديده شود كه وجود آن در انبار متكي به پروانه عبور (ترانزيت) داخلي نباشد مأموران گمرك پس از رسيدگي آن را كالاي وارده به انبار تلقي نموده و در بخش ورودي دفتر انبار ثبت خواهند كرد.

1 ـ انبارهاي مسقف
الف ـ زمينه فعاليت و كالاي توليدي با نوع كالاي مورد درخواست براي نگهداري در انبار مطابقت داشته باشد.
ب ـ انبار بايد مسقف و كاملاً محصور و پنجره‌ ها و نورگيرها از داخل انبار محصور و داراي يك درب ورودي و خروجي و نحوه نصب و الصاق پلمب از داخل جوشكاري به نحوي باشد كه از نماي بيروني درب انبار هيچ‌ گونه آثاري از جوشكاري مشخص نباشد.
ج ـ انبار از تجهيزات و سامانه ‌هاي اعلام و اطفاي حريق برخوردار و در محل مناسب نصب گردد.
د ـ وضعيت استقرار گمرك در انبار و محوطه بيروني آن مشخص و امكانات لازم در اين خصوص تأمين گردد.
هـ ـ شرايط انبار از بابت نوع ديوار، ارتفاع ديوار، مساحت انبار، وضعيت روشنايي، موقعيت انبار به لحاظ فاصله انبار تا گمرك اجرايي، وضعيت انبار از لحاظ استقرار آن در داخل يا خارج محوطه واحد درخواست ‌كننده، بر اساس نوع كالاي مورد درخواست جهت نگهداري در انبار، توسط گمرك ايران مشخص مي‌ گردد.

2 ـ انبارهاي روباز
الف ـ رعايت جزء هاي (الف)، (د) و (هـ) بند (1)
ب ـ انبار روباز صرفاً شامل نگهداري كالاهاي حجيم و كالاهايي است كه به لحاظ شرايط قابل نگهداري در انبار مسقف نمي‌ باشند.
ج ـ داراي يك درب ورودي و خروجي و نحوه نصب و الصاق پلمب از داخل جوشكاري به صورتي كه از نماي بيروني درب انبار هيچ‌ گونه آثاري از جوشكاري مشخص نباشد.

تبصره ـ بهره ‌برداري از انبارها و سردخانه ‌هاي عمومي و ايجاد واحدهاي گمرك اختصاصي منوط به رعايت مقررات اين ماده مي باشد.

ماده 52 ـ واحد گمرك اختصاصي موضوع ماده (32) قانون از لحاظ تشكيلاتي تابع يك گمرك اجرايي بوده و با استقرار مأموران اعزامي تشريفات گمركي مورد نظر به طور كامل در آن واحد انجام مي ‌شود. واحدهاي گمركي اختصاصي به استثناي مواد (27) تا (29) قانون تابع مقررات مربوط به انبارهاي اختصاصي و از ساير جهات مشمول مقررات انبارهاي گمركي خواهند بود.

ماده ۵۳ ـ انبارها و سردخانه‌هاي عمومي رسمي، مكاني است كه از مراجع قانوني مربوط مجوز فعاليت داشته كه علاوه بر كالاي داخلي عموم افراد، كالاي گمرك نشده طبق ضوابط بخش چهارم قانون، قابل انتقال و نگهداري در آنها مي‌باشد.

ادامه این مطلب را در این صفحه بخوانید.

خوشحال خواهیم شد اگر سوالات تان را در این زمینه از طریق صفحه ارتباط با ما از کارشناسان گروه بازرگانی کیمیا سوال کنید .